Barwienie jest jednym z najważniejszych etapów przetwórstwa tworzyw sztucznych. Nadawanie koloru produktom może nie wydawać się kwestią kluczową, ale dla klienta jest to element bardzo istotny. Podczas zakupów, to właśnie kolor opakowania jest pierwszą rzeczą, która rzuca się w oczy i przyciąga uwagę konsumenta.
Dlaczego barwimy produkty?
Z marketingowego punktu widzenia, kolor produktu, czy też opakowania jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na decyzje zakupowe klientów. Inne to kształt, struktura, materiał wykonania czy rozpoznawalne logo producenta. Firmy prześcigają się w kreatywnych rozwiązaniach, które przyciągną wzrok kupujących właśnie do ich produktu. Aż 70% wszystkich decyzji zakupowych wynika z atrakcyjnej kolorystyki opakowania towaru. Barwa jest też jedną z najistotniejszych składowych tak zwanego „doświadczenia marki”, czyli sumy wszystkich skojarzeń klienta z daną marką.
Tworzywo barwione przez producenta i barwienie masy za pomocą barwników
Sposobów barwienia tworzyw sztucznych jest wiele, ale w tym materiale skupimy się na dwóch sposobach, które na potrzeby artykułu rozróżnimy jako wykorzystanie tworzywa barwionego przez producenta i barwienie masy za pomocą barwników już w samym zakładzie przetwórczym. Jako barwienie przez producenta należy rozumieć pierwotne przetworzenie materiału przez jego wytwórcę tak, aby uzyskał oczekiwany kolor. Przygotowany do użycia granulat trafia następnie do przetwórców i może zostać wykorzystany „od ręki”, bez konieczności dodania do nich dodatków koloryzujących. Barwienie za pomocą barwników definiujemy natomiast jako zabarwianie tworzywa dopiero na etapie jego finalnego przerobu. W większości firm działa to na zasadzie dozowania odpowiedniej dawki koncentratu barwiącego i mieszania go z tworzywem sztucznym w cylindrze.
Wymagania wobec barwników
Niezależnie od tego, która z powyższych metod barwienia zostanie wybrana, powinno się pamiętać o ważnych zasadach dotyczących barwników: temperatura przetwórstwa nie powinna wpływać na odcień ich koloru; właściwości mechaniczne i elektryczne materiału nie powinny ulegać zmianie po barwieniu; barwniki powinny charakteryzować się wysoką odpornością na światło słoneczne; wymaga się od nich łatwej mieszalności; nietoksyczności; nie powinny też powodować żadnych zmian w strukturze tworzywa. Oczywiste jest jednak, że efekt końcowy zależy nie tylko od norm spełnianych przez barwniki. Błąd ludzki, zabrudzenie dozownika, dostanie się resztek innego barwnika do dozownika czy złe wymieszanie się składników może sprawić, że efekty zabarwienia nie spotka się z pierwotnymi oczekiwaniami.
Barwienie tworzywa przez producenta
Barwienie tworzywa przez producenta posiada kilka ważnych zalet. Jedną z nich jest większa skuteczność barwienia, co można zauważyć na gotowych produktach. Przy użyciu wcześniej zabarwionych i dokładnie wymieszanych tworzyw rzadziej zdarzają się problemy takie, jak smugi, przebarwienia, czy oddzielania się barwnika od tworzywa. Plusem jest też fakt, że barwnik zawsze dobrany jest dokładnie do zamawianego materiału, a więc nie ma możliwości przypadkowego połączenia barwnika o jednej bazie z innym tworzywem. Wadami takiej metody są jednak wysokie minima zakupowe tworzywa oraz ich cena. Producenci zabarwionych tworzyw najczęściej ograniczają też swoją ofertę do konkretnej liczby dostępnych kolorów. Wąska paleta barw może być więc ogromnym utrudnieniem dla przetwórcy, który często zobowiązany jest do przygotowania bardzo specyficznego odcienia na potrzeby swojego klienta.
Barwienie masy za pomocą barwników
Po drugiej stronie znajduje się natomiast możliwość zakupu tworzywa o barwie naturalnej i dodania do niego barwników we własnym zakresie. Korzyściami płynącymi z takiej metody są na pewno zmniejszone koszty. Wydatki maleją ze względu na kupowanie tańszego tworzywa i dokupowania barwników w dowolnych ilościach, które można wykorzystać jeszcze przy kolejnych produkcjach oddalonych w czasie. Dodatkowo, barwniki można zamawiać w dowolnych kolorach, które producenci bez problemu przygotują.
Wykorzystując tę metodę może się jednak zdarzyć więcej błędów w efekcie końcowym. Wynikać one mogą z niedokładnego przeczyszczenia przewodów i dozowników po użyciu poprzedniego barwnika. Istnieje też ryzyko słabego wymieszania składników przez ślimak, co może spowodować przebarwienia, zacieki różnych barw czy wręcz utratę właściwości mechanicznych tworzywa. Wadami mogą być także konieczność doboru barwnika o bazie odpowiedniej do wykorzystywanego tworzywa oraz jednorazowy wysoki koszt zakupu dozownika.
Dozowanie tworzywa i barwnika
Należy podkreślić, że wybór barwienia z użyciem koncentratów barwiących wymaga odpowiedniego dozowania do cylindra wtryskarki. Metody polegające na wstrzykiwaniu danej ilości płynnego barwnika czy wagowego odmierzania granulatu barwiącego są coraz mniej popularne. Za dozowanie odpowiadają teraz nowoczesne urządzenia, które opierając się na wadze lub objętości barwnika, aplikują wcześniej wskazaną dawkę do cylindra. Ruch obrotowy ślimaka miesza tworzywo z barwnikiem, a następnie płynna, ujednolicona masa podlega wtryskowi do formy.
Ustalenie dawki barwnika jest kluczowe dla wyniku barwienia. Zbyt mała ilości pigmentu może doprowadzić do nierównomiernego rozprowadzenia koloru i przebijania oryginalnej barwy tworzywa. Natomiast zbyt duża dawka może osłabić właściwości mechaniczne tworzywa, co w przyszłości może przyczynić się do jego szybszego niszczenia. Ten problem starają się jednak niwelować sami producenci barwników, którzy dokładnie określają dawkę jaką powinno się podawać w proporcji do ilości przerabianego tworzywa.
Wybór metody barwienia tworzyw sztucznych leży w gestii firmy przetwórczej. Każdy przedsiębiorca powinien dokładnie przemyśleć, z którego rozwiązania zamierza korzystać. Wytwarzanie dużych ilości tego samego detalu o jednakowej barwie sprawia, że tworzywa barwione przez producenta wydają się być rozsądniejszym wyborem. Natomiast produkcja wielu elementów, ale przy częstej zmianie koloru sprawia, że koszt zakupu dozownika i barwników może okazać się bardziej opłacalną metodą przetwórstwa.
Powrót do listy artykułów
